‘Wat slik jij nou voor pillen?’, vroeg ik Marco. ‘Dit zijn capsules met natuurlijke chemo’, antwoordde hij met een lach. ‘Het zijn pillen met kurkuma en zwarte peper, ken je die niet?! Kurkuma bestrijdt en voorkomt namelijk kanker. Baat het niet, dan schaadt het niet….toch?’ 

Marco is, net al veel van onze deelnemers, zoekende naar manieren en middelen om (terugkerende) kanker weerstand te bieden. Tegenwoordig wordt er veel informatie de wereld in geslingerd. Lees je het niet online, dan hoor je het wel van iemand uit je omgeving. Helaas is veel informatie onbetrouwbaar.

Daarom zoeken wij in onze rubriek Feit of Fabel naar betrouwbare informatie. We duiken de wetenschap in op zoek naar een goed onderbouwd antwoord. Dit keer: bestrijdt kurkuma kanker?

Wat is kurkuma?
Kurkuma is een specerij dat gewonnen wordt uit de wortel van de Curcuma longa. Het is familie van de gember en wordt vaak vermalen tot poedervorm. Het is een belangrijk bestanddeel van kerriepoeder. Kurkuma wordt gebruikt in gerechten vanwege zijn aromatische geur, smaak en kleur. Verder wordt kurkuma gebruikt vanwege zijn geneeskrachtige werking.

Kurkuma als medicijn
Al eeuwen wordt in verschillende culturen kurkuma gebruikt als medicijn. Vooral in Azië is kurkuma populair om zijn geneeskracht. Het wordt in verschillende vormen gebruikt als medicijn tegen allerlei kwalen: van wondgenezing tot hersenaandoeningen. De werkzame stof van kurkuma is curcumine. In onze westerse samenleving groeit de populariteit van kurkuma vanwege zijn (ogenschijnlijke) gezondheidseffecten. Een simpele zoekactie op Google levert een waslijst aan geclaimde gezondheidseffecten:

• helpt bij afvallen
• helpt tegen reuma
• vermindert spierschade na training
• werkt als antioxidant
• helpt bij een normale werking van het zenuwstelsel
• helpt bij een normale werking van het immuunsysteem
• voorkomt ontstekingen
• helpt tegen leveraandoeningen
• verlaagt het cholesterolgehalte 
• helpt bij depressie
• …..
• en, bestrijdt kanker

Een prachtige lijst! Maar wat is echt waar? En hoe werkt kurkuma dan?

Werking kurkuma
Allereerst heeft kurkuma (curcumine) een anti-inflammatoire werking. Dit betekent dat het ontstekingen remt. Daarnaast heeft Curcumine ook een antioxiderende werking. Het gaat oxidering tegen door het vangen van vrije radicalen en kan zo celschade voorkomen.
Bij veel gezondheidskwalen is er sprake van een vorm van ontsteking en/of oxidering. Daardoor helpt curcumine tegen diabetes, ziekte van Crohn, hart- en vaatziektes, Alzheimer, reuma, Parkinson en Multiple Sclerosis (MS). [5][6]
Curcumine kent wel een probleem. Het komt in het lichaam maar moeilijk op de juist plek terecht; de biobeschikbaarheid is laag.[3] In proefdieren en menselijke cellen buiten het lichaam lijkt kurkuma allerlei ziektes te bestrijden. Desondanks, er is weinig onderzoek dat aantoont dat kurkuma ook daadwerkelijk die effecten oplevert bij mensen. Er is wel bewijs voor verlichting van maag- en darmklachten (o.a. bij ziekte van Crohn), cholesterolverlaging [5] en vermindering van reacties gelinkt aan reuma. [6]

Als derde effect heeft kurkuma een antikanker werking. Het gaat snelgroei, vorming  van tumor bloedvaten tegen en bevordert de natuurlijke celsterfte.[1][4] Op het eerste gezicht een top stof tegen kanker dus.

Kurkuma en kanker
Ondanks de antikankerwerking van curcumine is er geen overtuigend bewijs voor een daadwerkelijk effect op het voorkomen of genezen van kanker bij mensen. [2][4][7] Wederom speelt biobeschikbaarheid hierin een rol.
Er zijn veel studies die aantonen dat curcumine een gunstig effect heeft op kanker [5][7], alleen gaat het hier om onderzoek bij dieren of kankercellen buiten het lichaam.
In het lab laat kurkuma zien dat het veel ziektes, waaronder kanker, kan bestrijden. Dit maakt kurkuma een veelbelovend medicijn. Om de biobeschikbaarheid te omzeilen moet curcumine bewerkt worden zodat het in grote concentraties op de juiste plek van bestemming kan komen. Daarvoor wordt vaak piperine (een stofje in zwarte peper) toegevoegd aan kurkuma producten. Er moet echter meer onderzoek gedaan worden naar effectieve bewerkingsmethodes van kurkuma om de biobeschikbaarheid te verhogen [1][2][3]
Kurkuma kan bij kanker genomen worden om bijwerkingen van behandelingen als misselijkheid te verlichten. Maar er zit een keerzijde aan.

Baat het niet, dan schaadt het wel
Kurkuma heeft een antikanker, ontstekingsremmende en antioxidant werking. Erg positief, dus waarom zou je het niet in grote getalen naar binnen werken? Omdat kurkuma helaas niet volledig onschuldig is.
Kurkuma kan voor bijwerkingen zorgen als hoofdpijn, misselijkheid en diarree. Maar erger nog, het kan de werking van medicatie beïnvloeden.[7]  Zelfs de werking van chemokuren (o.a. Cyclofosfamide en Doxorubicine) kan verslechteren.[8] Vooral met de combinatie van kurkuma en zwarte heeft veel invloed om medicijnwerking. Dit wil je uiteraard niet!

Conclusie

• Kurkuma heeft veel positieve gezondheidseffecten in het lab
• Kurkuma verlicht vooral maag- en darmklachten
• Kurkuma voorkomt of bestrijdt kanker bij mensen niet
• Kurkuma kan de werking van medicatie beïnvloeden
• Kurkuma biedt hoop voor de toekomst

Ons advies
Kurkuma is veilig te consumeren, ook in grotere hoeveelheden. Dit is vastgesteld door European Medicine Agency (EMA). Zij geven aan dat je veilig tweemaal daags 500 milligram kunt consumeren. Wel adviseren ze de volgende doseringen:

• Kurkuma in poedervorm: 1,5 – 3,0 gram per dag.
• Kurkuma in supplementvorm: driemaal daags 0,5 – 1 gram.
• Kurkuma-zalf (1:10): driemaal daags 0,5 – 1 milliliter

Kurkuma heeft gunstige gezondheidseffecten, vooral tegen darm- en maagklachten. Wanneer je de mogelijke bijwerkingen voor lief neemt, kun je het zeker uittesten en gebruiken. Gebruik je medicatie en/of ben je onder behandeling? Raadpleeg dan eerst je arts!

Stuur ons je vraag!
Heb jij een vraag rondom kanker die door de ‘factchecker’ moet? Stuur ons je vraag en wij zoeken het uit!

Wil je op de hoogte blijven van onze kennis? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief of boek je assessment!

Bronnen

1. Bashang, H., & Tamma, S. (2019). The use of curcumin as an effective adjuvant to cancer therapy: A short review. Biotechnology and applied biochemistry, 10.1002/bab.1836.
2. Devassy, J. G., Nwachukwu, I. D., & Jones, P. J. (2015). Curcumin and cancer: barriers to obtaining a health claim. Nutrition reviews, 73(3), 155–165.
3. Feng, T., Wei, Y., Lee, R. J., & Zhao, L. (2017). Liposomal curcumin and its application in cancer. International journal of nanomedicine, 12, 6027–6044.
4. Giordano, A., & Tommonaro, G. (2019). Curcumin and Cancer. Nutrients, 11(10), 2376.
5. Kocaadam B, Şanlier N. Curcumin, an active component of turmeric (Curcuma longa), and its effects on health. Crit Rev Food Sci Nutr. 2017;57(13):2889‐2895.
6. Pulido-Moran, M., Moreno-Fernandez, J., Ramirez-Tortosa, C., & Ramirez-Tortosa, M. (2016). Curcumin and Health. Molecules (Basel, Switzerland), 21(3), 264.
7. Unlu, A., Nayir, E., Dogukan Kalenderoglu, M., Kirca, O., & Ozdogan, M. (2016). Curcumin (Turmeric) and cancer. Journal of B.U.ON. : official journal of the Balkan Union of Oncology, 21(5), 1050–1060.
8. Yeung, K. S., Gubili, J., & Mao, J. J. (2018). Herb-Drug Interactions in Cancer Care. Oncology (Williston Park, N.Y.), 32(10), 516–520.